មកមើលផ្ទាំងចម្លាក់នៃក្បាច់ហោជាង ដ៏ប្រណិតនៅតាមព្រះវិហារបុរាណខ្មែរ តែបច្ចុប្បន្នត្រូវបានអ្នកជិតខាងចម្លងធ្វើជារបស់ខ្លួនអស់ហើយ
ហោជាង គឺជាបន្ទះក្តារផ្គុំជាប់គ្នាធ្វើជារូបឆាកមានសណ្ឋានស្រដៀងត្រចៀកដំរី របាំងដាក់ខាងក្រោមចុងដំបូលព្រះវិហារ ប្រាសាទបុរាណ ឬសាលាជាដើម មានសណ្ឋានបីជ្រុងស្មើគ្នា ឬស្រួចខាងលើបន្តិច ធ្វើជាឋានលាតក៏មានឆ្លាក់ជាក្បាច់រចនាដ៏ល្អពិចិត្រ។
នៅក្នុងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាង្គប្រាសាទ និងវត្តអារាម ចាប់តាំងពីសម័យបុរេអង្គរជារៀងរហូតមក ខ្មែរយើងតែងតែតុបតែងលំអនៅលើផ្ទៃហោជាង ដោយរូបចម្លាក់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងទេវកថា ឬក៏ក្បាច់ភ្ញីទេស។ ដោយហោជាងប្រាសាទ មានទីតាំងស្ថិតនៅលើផ្តែរ និងសសរពេជ្រនៅតាមប្រាសាទបុរាណខ្មែរ។ ឯហោជាងព្រះវិហារសព្វថ្ងៃ ពិតជាកើតចេញពីហោជាងនៃសំណង់ប្រាង្គប្រាសាទបុរាណខ្មែរយ៉ាងប្រាកដ ដោយនៅក្នុងសំណង់ខ្មែរយើង ហោជាង ដែលបុព្វបុរសខ្មែរបាននិយមប្រើប្រាស់ នោះ គឺមានលក្ខណៈមិនខុសបែ្លកប៉ុន្មានពីហោជាងប្រាសាទឡើយ ។
ខុសពីហោជាងប្រាសាទ ហោជាងព្រះវិហារពីបុរាណ មានក្បាច់ភី្ញទេសហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញ ចម្លាក់កណ្ដាលធ្វើអំពីឈើ តែសព្វថ្ងៃនេះ ការប្រើហោជាងឈើ ត្រូវបានបាត់បង់ទៅហើយ ដោយត្រូវបានជំនួសជាទូទៅដោយពុម្ពស៊ីម៉ង់ត៍ទៅវិញ ។
នាសម័យបុរេអង្គរ ហោជាងមានរាងមូល ឬកោង ដូចដែកក្រចកសេះ ប៉ុន្ដែចាប់តាំងពីសម័យអង្គរមក ស្ថាបត្យករខ្មែរកសាងហោជាងខ្មែរមានសណ្ឋានបីជ្រុងទៅវិញ (ព្រះវិហារ) ។ លក្ខណៈពិសេសត្រង់ទម្រង់ជាត្រីកោណនេះ បញ្ជាក់ពីការផ្លាស់ប្តូរនូវការពេញនិយម ឬចូលចិត្តតែប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះហើយបន្ទាប់ពីក្បាច់ផ្ដែរ ក្បាច់ហោជាងមានលក្ខណៈផ្ចិតផ្ចង់សំរិតសំរាំងខ្លាំងជាងគេបង្អស់ ក្នុងវិស័យស្ថាបត្យកម្មបុរាណខ្មែរ ។
ទាំងសំណង់ព្រះវិហារបុរាណ និងផ្ទៃហោជាងប្រាសាទ សុទ្ធតែមានក្បាច់ចម្លាក់នៅចំកណ្ដាល មានការតុបតែងលំអផ្សេងៗ តែភាគច្រើនពាក់ព័ន្ធទៅនឹងយុទ្ធកថាធំៗ នៃលទ្ធិសាសនា ហើយតាមរយៈចម្លាក់ទាំងនោះ យើងអាចស្វែងយល់អំពី និន្នាការសាសនានាសម័យបុរាណ ។ ដោយរូបបដិមា លើផ្ទៃហោជាង អាចបកស្រាយថា ប្រាសាទដែលត្រូវបានស្ថាបនាហើយនោះ គេឧទ្ទិសចំពោះអាទិទេពអង្គណាយ៉ាងជាក់ច្បាស់ ដោយតួអង្គដែលនៅចំកណ្ដាលហោជាង ភាគច្រើនជាតួអង្គសំខាន់ជាងគេនោះ ដូចជា ព្រះវិស្ណុ ព្រះគ្រឹស្ណៈ និងព្រះឥន្ទ្រជាដើម។
រីឯនៅផ្នែកខាងក្រៅ នៃហោជាង គឺមានលំអនូវដងក្ដារដែលមានរាងជាខ្លួននាគសណ្ដូកសំយ៉ុងចុះមកក្រោម តាមជម្រាលដំបូល ហើយផ្នែកខាងក្រោមគឺលំអដោយក្បាលនាគ និងផ្នែកខាងលើចុះមេដំបូលលំអដោយខ្លួននាគដែលហៅ ជហ្វា។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី មកទល់បច្ចុប្បន្ន ចម្លាក់ហោជាងបុរាណ ត្រូវបានគ្រប់គ្នាបំភ្លេចចោល និងមិនសូវរចនាក្បាច់ក្បូរភ្ញីទេសដូចមុនឡើយ ដោយកាន់តែសោកស្តាយនោះ ចម្លាក់ហោជាងដ៏ប្រណីតទាំងអស់នេះ ត្រូវបានប្រទេសជិតខាងយកទៅប្រើប្រាស់អស់ទៅហើយ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យខ្មែរបានបាត់បង់អត្តសញ្ញាណដើមគួរឱ្យសង្វេក។
ដូច្នេះក្នុងនាមជាកូនខ្មែរកុំភ្លេចជួយស៊ែចែករំលែក និងអភិរក្សថែរក្សាទាំងអស់គ្នា ដើម្បីជាការយល់ដឹងអំពីក្បាច់ហោជាងបុរាណខ្មែរ។ សូមទស្សនាក្បាច់ហោជាងបុរាណខ្មែរដូចខាងក្រោមនេះទាំងអស់គ្នា ៖
ព័ត៌មានថ្មីៗ
