សមរភូមិអូគីណាវ៉ា(The Battle of Okinawa) គឺជាសមរភូមិសំខាន់ចុងក្រោយនៃសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ និងជាសមរភូមិបង្ហូរឈាមបំផុតមួយក្នុងតំបន់មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិករវាងអាមេរិកនិងជប៉ុន។ នៅថ្ងៃទី ១ ខែមេសាឆ្នាំ ១៩៤៥ - ចំថ្ងៃបុណ្យ Easter នៅថ្ងៃអាទិត្យ - កងនាវាចរទី ៥ របស់កងទ័ពជើងទឹក និងកងទាហានអាមេរិក រួមទាំងទាហានម៉ារីនជាង ១៨០,០០០ នាក់បានចុះចតលើកោះអូគីណាវ៉ា នៃមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ដើម្បីជាការរុញច្រានចុងក្រោយឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេសជប៉ុន។ ការឈ្លានពាននេះគឺជាផ្នែកមួយនៃប្រតិបត្តិការ Iceberg ដែលជាផែនការស្មុគស្មាញបំផុតមួយក្នុងការលុកលុយនិងកាន់កាប់កោះ Ryukyu រួមទាំងអូគីណាវ៉ាផងដែរ។
កោះ Okinawa៖
នៅពេលដែលកងទ័ពអាមេរិកបានចុះចតនៅអូគីណាវ៉ា សង្គ្រាមលោកនៅអឺរ៉ុបជិតដល់ទីបញ្ចប់ហើយ។ កងទ័ពសម្ព័ន្ធមិត្តនិងសូវៀតបានរំដោះទ្វីបអឺរ៉ុបដែលកាន់កាប់ដោយពួកណាស៊ីភាគច្រើន ដែលនៅសល់តែប៉ុន្មានសប្តាហ៍ទៀតប៉ុណ្ណោះ ពីការបង្ខំឱ្យចុះចាញ់ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌរបស់អាល្លឺម៉ង់។ ទោះយ៉ាងណា!ភ្លើងសង្គ្រាមនៅតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក កងកម្លាំងអាមេរិកនៅតែបន្តដណ្តើមកាន់កាប់កោះនានាដែលជាកោះរបស់ជប៉ុនជាបន្តបន្ទាប់។ បន្ទាប់ពីកម្ទេចកងទ័ពជប៉ុននៅក្នុងសមរភូមិ អីវ៉ូជីម៉ា( Battle of Iwo Jima,)ដ៏ឃោរឃៅរួចមក ពួកគេបានផ្តោតលើកោះដាច់ស្រយាលអូគីណាវ៉ាដែលជាកន្លែងចុងក្រោយរបស់ពួកគេ មុនពេលទៅដល់ប្រទេសជប៉ុន។
កោះអូគីណាវ៉ាមានទំហំ៤៤៦គីឡូមែត្រក្រឡាដែលសម្បូទៅដោយព្រៃ កូនភ្នំនិងដើមឈើច្រើនដែលបានធ្វើឱ្យវាក្លាយជាទីតាំងល្អឥតខ្ចោះសម្រាប់ជំហរចុងក្រោយរបស់បញ្ជាការជាន់ខ្ពស់ជប៉ុន ដើម្បីការពារមាតុភូមិរបស់ពួកគេ។ ពួកគេដឹងថាប្រសិនបើអូគីណាវ៉ាដួលរលំដូច្នេះជប៉ុនក៏ដូចគ្នាដែរ។ ជនជាតិអាមេរិកដឹងថាការធានាឱ្យមានមូលដ្ឋានអាកាសរបស់អូគីណាវ៉ាគឺមានសារៈសំខាន់ក្នុងការចាប់ផ្តើមការលុកលុយរបស់ជប៉ុនដោយជោគជ័យ។
Landing on the Beachheads៖
នៅពេលព្រឹកព្រលឹមស្រាងៗថ្ងៃទី ១ ខែមេសា នាវាដឹកយន្តហោះចម្បាំង Fifth Fleet បានបញ្ចាឲ្យយន្តហោះរាប់សិបគ្រឿងទម្លាក់គ្រាប់បែកលើទីតាំងរបស់ទាហានជប៉ុនដើម្បីជួយទាហានថ្មើរជើងឡើងគោក។រង់គ្រោះដោយសារគ្រាប់បែកពីលើអាកាស សព្វាវុធធុនធំមួយចំនួននិងកងទ័ពរបស់ជប៉ុនរង់ការខូចខាតយ៉ាងខ្លាំងខណកងទ័ពរំនោះបន្តិចម្ដងៗហើយប្រព័ន្ធការពារកោះក៏កាន់តែខ្សោយ។
ទាហានអាមេរិកទាំងអស់បានរំពឹងថាការចុះចតនៅឆ្នេរខ្សាច់លើនឹងក្លាយជាការសម្លាប់រង្គាលមួយដែលអាក្រក់ជាង D-Day នៅអឺរ៉ុបទៅទៀត។ ប៉ុន្តែការវាយប្រហារវាយលុកដោយទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់កងនាវាចរទី ៥ អាមរិក ស្ទើរតែគ្មានន័យ ហើយកងទ័ពដែលជិះទូកហែលទៅរកច្រាំងបានដោយមិនមានស្លាប់ច្រើន។ គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលកងទ័ពជប៉ុនគ្មានទីតាំងនៅតំបន់ដែលពួកគេឡើងគោកនោះទេ។
បញ្ជាក់ថានៅថ្ងៃ D-Day កងទ័ពអាមេរិកបានប្រយុទ្ធយ៉ាងខ្លាំងជាមួយអាល្លឺម៉ង់នៅបារាំង ប៉ុន្តែកងទ័ពលើកនេះបានចុះចតលើឆ្នេរអូគីណាវ៉ានិងបានឡើងដល់ដីគោកដោយមានការតស៊ូតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ រលកកងទ័ពថ្មើជើងបានឡើងគោកហើយ បន្ទាប់មករលកទី២នៃកងទ័ពរថក្រោះ គ្រាប់រំសេវ និងគ្រឿងផ្គត់ផ្គង់បានទៅដល់លើឆ្នេរកោះមិនដល់ប៉ុន្មានម៉ោងផង។ ភ្លាមៗកងទ័ពអាមេរិកបានកាន់កាប់ព្រលានយន្តហោះយោធា Kadena និង Yontan ។
កងទ័ពជប៉ុនរង់ចាំអាមេរិកឡើងគោក៖
កងទ័ពវីរសេនាធំទី៣២ របស់ជប៉ុនប្រហែល ១៣០.០០០ នាក់ដឹកនាំដោយឧត្តមសេនីយឯក Mitsuru Ushijima គឺជាកងទ័ពសម្រាប់ការពារកោះរអូគីណាវ៉ា។ ក្រៅពីកម្លាំងយោធា ពួកគេក៏បានរាប់បញ្ចូលប្រជាជនស៊ីវិលដែលគ្មានអាវុធនិងឆ្មាំការពារផ្ទះដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាBoeitai។នៅពេលដែលកងទ័ពអាមេរិកចូលទៅជ្រៅក្នុងកោះពួកគេឆ្ងល់ថាតើពេលណាពួកគេនឹងជួបជាមួយកងទ័ពជប៉ុនហើយប្រយុទ្ធគ្នា។ អ្វីដែលពួកគេមិនបានដឹងគឺកងទ័ពអធិរាជជប៉ុននឹងប្រយុទ្ធត្រង់ចំណុចមួយដែលពួកគេចង់។
កងទ័ពជប៉ុនត្រូវបានគេណែនាំមិនឱ្យបាញ់ទៅលើកម្លាំងឡើងគោករបស់អាមេរិកនោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវមើលនិងរង់ចាំឲ្យពួកគេភាគច្រើនឡើងមកសល់តំបន់ស៊ូរីដែលជាតំបន់រឹងមាំនៃភាគខាងត្បូងកោះអូគីណាវ៉ាដែលកន្លែងនោះឧត្តមសេនីយ៍ General Ushijima បានបង្កើតទីតាំងការពាររាងត្រីកោណដែលគេស្គាល់ថាជាខ្សែការពារការពារស៊ូរី Shuri Defense Line។
សង្គ្រាមដែនសមុទ្រជាមួយនាវាយក្ស Yamato របស់ជប៉ុន
កងទ័ពអាមេរិចដែលធ្វើដំណើរចេញពីទិសខាងជើងទៅកាន់ឧបទ្វីប Motobu បានតស៊ូយ៉ាងស្វិតស្វាញនឹងការតស៊ូនិងការស្លាប់និងរបួសជាង ១.០០០ នាក់ប៉ុន្តែបានឈ្នះការប្រយុទ្ធយ៉ាងរហ័ស។ វាមានភាពខុសប្លែកគ្នានៅតាមបណ្តោយជួរស៊ូរីដែលពួកគេត្រូវយកឈ្នះលើជួរភ្នំដែលមានការការពារយ៉ាងខ្លាំងដែលផ្ទុកដោយកងទ័ពជប៉ុនដែលបានចាក់យ៉ាងរឹងមាំ។
នៅថ្ងៃទី ៧ ខែមេសានាវាចម្បាំងដ៏ខ្លាំងរបស់ជប៉ុន Yamato ត្រូវបានបញ្ជូនដើម្បីធ្វើការវាយប្រហារដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយទៅលើកងនាវាចរទី ៥ដែលទម្លាក់គ្រាប់បែកលើជំរំទ័ពជប៉ុនលើកោះអូគីណាវ៉ា។នាវានេះមានគោលបំណងបាញ់ផ្លោងគ្រាប់ជំរំកម្ទេចកងទ័ពអាមេរិកដែលបានបោះទីតាំងនៅក្បែរបន្ទាត់ការពារ Shuri Line។ ប៉ុន្តែនាវាមុជទឹកអាមេរិកបានប្រទះឃើញនាវា Yamato និងបានជូនដំណឹងដល់កងនាវារបស់ខ្លួនធ្វើការវាយប្រហារតាមអាកាសមុនពេល Yamato ផ្លោងគ្រាប់ទៅជំរំទ័ពអាមេរិក។ នាវានេះត្រូវបានយន្តហោះច្បាំងអាមេរិកទម្លាក់គ្រាប់បែកនិងបាញ់ពន្លិចទាំងកងទ័ពនិងនារិកជាច្រើនពាន់នាក់។
បន្ទាប់ពីទាហានអាមេរិកបានបោសសំអាតទីតាំងកងទ័ពជប៉ុនជាច្រើននៅព័ទ្ធជុំវិញខ្សែបន្ទាប់ Shuri Defense Line ពួកគេបានប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងខ្លាំងរួមទាំងការប៉ះទង្គិចគ្នានៅលើ Kakazu Ridge, Sugar Loaf Hill, Horseshoe Ridge និង Half Moon Hill. ។ ដោយសារភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំងធ្វើឱ្យកូនភ្នំ និងផ្លូវនានាជាកន្លែងបញ្ចុះសាកសពទាហានជាច្រើនម៉ឺននាក់។
ភាគីទាំងសងខាងមានអ្នកស្លាប់និងរបួសមានច្រើនណាស់ ប៉ុន្តែមេរិកបានកាន់កាប់ Shuri Castle នៅចុងខែឧសភា។ ខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរប៉ុន្តែមិនដល់ថ្នាកចាញ់បាក់ស្បាតនោះទេ។ ជប៉ុនបានដកថយទៅឆ្នេរខាងត្បូងអូគីណាវ៉ាជាទីដែលពួកគេឈរជើងចុងក្រោយ។
សង្គ្រាម Kamikaze
ក្រុមអ្នកបើកយន្ដហោះធ្វើអត្តឃាត kamikaze គឺជាអាវុធដ៏សាហាវបំផុតរបស់ប្រទេសជប៉ុន។ ថ្ងៃទី ៤ ខែមេសាទាហានជប៉ុនបានបញ្ចេញអ្នកបើកយន្តហោះដែលទើបបណ្តុះបណ្តាលយ៉ាងល្អដើម្បីទៅកម្ទេច។ អ្នកខ្លះបើកយន្តហោះរបស់ពួកគេបុកចូលទៅក្នុងកប៉ាល់ក្នុងល្បឿន ៥០០ ម៉ាយក្នុងមួយម៉ោងដែលបង្កការខូចខាតយ៉ាងមហន្តរាយដល់អាមរិក។
នាវិកអាមេរិកបានព្យាយាមបាញ់ទម្លាក់ពួកគេយ៉ាងខ្លាំងដែរ ប៉ុន្តែជារឿយៗពួកគេបាញ់មិនត្រូវទាំងអស់នោះទេ ស្របពេលទាហានជប៉ុនដែលបើកយន្តហោះអត្តឃាតមិនខ្លាចនឹងពលិជីវិតឡើយ។ ក្នុងអំឡុងពេលនៃសមរភូមិអូគីណាវ៉ា, កងនាវាអាមេរិក Fifth Fleetខូចខាត:
នាវាលិចចំនួន ៣៦ គ្រឿង
នាវាខូចចំនួន ៣៦៨ គ្រឿង
មនុស្ស ៤.៩០០ នាក់ត្រូវបានស្លាប់ឬលង់ទឹក
មនុស្ស៤៨០០ នាក់បានរងរបួស
យន្តហោះបាត់ខ្លួនមានចំនួន ៧៦៣ គ្រឿង
សមរភូមិ Hacksaw Ridge
The Maeda Escarpment ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា Hacksaw Ridge មានទីតាំងស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំដែលមានកំពស់ ៤០០ ហ្វីត(១២១មែត្រ)។ ការវាយប្រហាររបស់អាមេរិកទៅលើទ័ពជប៉ុននៅជួរភ្នំបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ២៦ ខែមេសា។ វាគឺជាសមរភូមិដ៏សាហាវមួយសម្រាប់ភាគីទាំងពីរ។
ដើម្បីការពារវាយសម្រុកនេះកងទ័ពជប៉ុនបានបោះទីតាំងតាមបណ្តាញរូងភ្នំធម្មជាតិនិងរូងភ្នំសិប្បនិមិត្ត។ ពួកគេបានប្តេជ្ញាថានឹងកាន់កាប់ជួរភ្នំឲ្យបាន ហើយបានពលីជីវិតរបស់ខ្លួនសម្លាប់ទាហានអាមេរិករហូតទាល់តែទាហានជប៉ុនខ្លួនឯងនៅសល់ពីរបីនាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ការប្រយុទ្ធភាគច្រើនគឺដៃទល់នឹងដៃហើយកាប់ចាក់សាហាវរកទីបំផុតគ្មាន។ ទីបំផុតទាហានអាមេរិកបានយក Hacksaw Ridge នៅថ្ងៃទី ៦ ឧសភា។
ទាហានអាមេរិកទាំងអស់ដែលបានប្រយុទ្ធនៅក្នុងសមរភូមិអូគីណាវ៉ាសុទ្ធតែជាវីរជនកាន់កាំភ្លើង ប៉ុន្តែទាហានម្នាក់ដែលប្ដេជ្ញាមិនកាន់អាវុធគឺ Desmond T. Doss ។ គាត់ជាពេទ្យទាហាននិងធ្វើជាជំនួយការដែលបដិសេធមិនលើកកាំភ្លើងបាញ់ទៅសត្រូវ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ! គាត់នៅតែបន្តដំណើរទៅមុខទៀត បន្ទាប់ពីមេទ័ពរបស់គាត់បានបញ្ជាឱ្យដកថយ។ ហ៊ុំព័ទ្ធដោយទាហានសត្រូវគាត់បានចូលទៅក្នុងសមរភូមិប្រយុទ្ធតែម្នាក់ឯង ហើយបានជួយសង្គ្រោះសមមិត្តរបស់គាត់ចំនួន ៧៥ នាក់ដែលរបួស។ រឿងវីរភាពគាត់ត្រូវបានគេលើកយកមកបង្ហាញជាភាពយន្តខ្នាតធំកាលពីឆ្នាំ ២០១៦ នៅក្នុងខ្សែភាពយន្តរឿង“ Hackaw Ridge” ។
គួរធ្វើអត្តឃាតឬការចុះចាញ់
កងទ័ពជប៉ុននិងពលរដ្ឋអូគីណាវ៉ាជឿជាក់ថាទាហានអាមេរិកនឹងមិនចាប់អ្នកទោសសង្គ្រាមជាឈ្លើយសឹកឡើយ ហើយពួកគេនឹងត្រូវសម្លាប់នៅនឹងកន្លែងប្រសិនបើត្រូវចាប់ខ្លួន។ ជាលទ្ធផល! មនុស្សជាច្រើនរាប់មិនអស់បានធ្វើអត្ថឃាតខ្លួនឯងជាជាងឲ្យកងទ័បអាមេរិកចាប់បាន។ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ការចុះចាញ់របស់ពួកគេឧត្តមសេនីយ៍ប៊ែរហ្គឺរ( General Buckner)បានផ្តួចផ្តើមសង្គ្រាមឃោសនាមួយនិងទម្លាក់ខិត្តប័ណ្ណរាប់លានប្រកាសថាសង្គ្រាមគឺសម្រាប់ទាំងអស់គ្នាហើយអ្នកចាញ់មានតែជប៉ុនប៉ុណ្ណោះ។
ទាហានជប៉ុនប្រមាណ ៧០០០ នាក់បានចុះចាញ់ ប៉ុន្តែភាគច្រើនបានជ្រើសរើសការស្លាប់ដោយការធ្វើអត្តឃាត។ អ្នកខ្លះលោតពីលើភ្នំខ្ពស់ អ្នកខ្លះទៀតបានបំផ្ទុះខ្លួនឯងគ្រាប់បែកដៃ។ នៅពេលប្រឈមមុខនឹងការពិតដែលថាការប្រយុទ្ធគ្នាគឺជារឿងឥតប្រយោជន៍ លោកឧត្តមសេនីយ៍ Ushijima និងអគ្គសេនាធិការរបស់លោកគឺឧត្តមសេនីយ៍ Cho បានធ្វើអត្តឃាតដោយធ្វើពិធីសាសនាជប៉ុន(កាំបិតសាម៉ូរ៉ៃចាក់ខ្លួនឯង)នៅថ្ងៃទី ២២ ខែមិថុនាដោយបញ្ចប់សង្គ្រាមអូគីណាវ៉ាត្រឹមនោះ។
កេរ្តិ៍ដំណែលនៃសមរភូមិអូគីណាវ៉ា៖
ភាគីទាំងសងខាងបានទទួលរងនូវការបាត់បង់ដ៏ធំធេងនៅក្នុងសមរភូមិអូគីណាវ៉ា។ កងទ័ពអាមេរិករ់គ្រោះដល់ទៅជាង ៤៩.០០០ នាក់ក្នុងនោះមានអ្នកស្លាប់ ១២.៥២០ នាក់។ ឧត្តមសេនីយ៍ប៊ែរហ្គឺរ ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងឆាកប្រយុទ្ធនៅថ្ងៃទី ១៨ ខែមិថុនាគឺប៉ុន្មានថ្ងៃមុនពេលការប្រយុទ្ធបានបញ្ចប់។ ការខាតបង់របស់ជប៉ុនមានកាន់តែច្រើន - ទាហានជប៉ុនប្រហែល ១១០,០០០ នាក់បានបាត់បង់ជីវិត។ តាមការប៉ាន់ស្មានប្រជាជនអូគីណាវ៉ាប្រមាណពី ៤០.០០០ ទៅ ១៥០,០០០ នាក់ត្រូវបានសម្លាប់។
ការឈ្នះសមរភូមិអូគីណាវ៉ាធ្វើឱ្យកងកម្លាំងសម្ព័ន្ធមិត្ត ស្ថិតនៅក្នុងចម្ងាយដ៏ឆ្ងាយនៃប្រទេសជប៉ុន។ ប៉ុន្តែដោយចង់នាំសង្រ្គាមដល់ទីបញ្ចប់យ៉ាងឆាប់រហ័សហើយដោយដឹងថាកងទ័ពជប៉ុនជាង ២ លាននាក់កំពុងរង់ចាំទាហានអាមេរិកដែលកំពុងធ្វើសង្គ្រាមដែលហត់នឿយខ្លាំងហើយនោះ លោក Harry S. Truman បានជ្រើសរើសទម្លាក់គ្រាប់បែកបរមាណូទៅលើទីក្រុងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ានៅថ្ងៃទី ៦ ខែសីហា។
ជប៉ុនមិនបានចុះចាញ់ភ្លាមៗទេ ដូច្នេះទ្រូម៉ាន់បានបញ្ជាឱ្យមានការទម្លាក់គ្រាប់បែកនៅណាហ្គាសាគីនៅថ្ងៃទី ៩ ខែសីហា។ ទីបំផុតជប៉ុនទទួលមេរៀនគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ នៅថ្ងៃទី ១៤ ខែសីហាឆ្នាំ ១៩៤៥ ទីបំផុតពួកគេបានចុះចាញ់ដែលជាការបញ្ចប់នៃសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ៕