ជាកូនខ្មែរ តិចអត់ស្គាល់លក្ខណៈស្ថាបត្យកម្ម ឈ្មោះគ្រឿងបង្គុំផ្ទះខ្មែរយើងទាំងនេះ
ផ្ទះ ឬ លំនៅស្ថាន គឺជាជំរកសំរាប់រស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្ស ដែលការសាងសង់ផ្ទះនីមួយៗមានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងស្តែងពីជីវភាពរស់នៅរបស់គ្រួសារនីមួយៗ។ លំនៅដ្ឋាននីមួយៗ គឺសុទ្ធតែមានរូបរាង និងរចនាបថខុសប្លែកៗគ្នាទៅតាមតំបន់ និងប្រទេសផ្សេងៗគ្នា ពឹងផ្អែកលើទំនៀម ទំលាប់ប្រពៃណី អាកាសធាតុ សម័យបុរាណឆ្លុះបញ្ចាំងពីជីវភាពតូនាទី។
សម្រាប់លំនៅដ្ឋានប្រជាជនខ្មែរបុរាណវិញ សុទ្ធតែធ្វើតាមលំនាំខ្នាតខ្មែរបុរាណ ដែលលំនៅឋានខ្មែរនាសម័យដើមមានចំនួន ៥ប្រភេទគឺ ផ្ទះប៉ិត ផ្ទះកន្តាំង ផ្ទះខ្មែរ ផ្ទះរោងដោល និងផ្ទះរោងឌឿង ។
#លក្ខណៈស្ថាបត្យកម្ម គ្រឿងបង្គុំផ្ទះខ្មែរ
១. សសរមូល មានវិជ្ឈមាត្រពី ២០ ស.ម. ទៅ ៣០ ស.ម. ។ ក្នុងការជ្រើសរើស សសរ មានត្រណមច្រើន ។ សម្រាប់ សសរ ជ្រុង មានទំហំ ១៥ ស.ម. x ១៥ ស.ម. ឬ ២០ ស.ម. x ២០ ស.ម. ។
២. មេដំបូល មិនឲ្យមានតំណ ហើយច្រើនធំជាង ផ្ទោង បន្តិច សម្រាប់ភ្ជាប់ សសរទ្រូងមួយទៅ
សសរទ្រូងមួយទៀតខាងចុង ។ ត្រង់ចំណុចកណ្ដាលនៃមេដំបូល ជាកន្លែងដាក់ យ័ន្ដ ។
៣. ផ្ទោង មានមុខកាត់ទំហំ ៥ ស.ម. x ១៥ ស.ម. ។ ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ មេដំបូល មកសង ហើយទ្រ
ផ្លាន ។
៤. ផ្លាន មានមុខកាត់ទំហំ ៦ ស.ម. x ៧ ស.ម. ។ ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ ផ្ទោង មួយទៅ ផ្ទោង មួយទៀត
ហើយទ្រ បង្កង់ ។
៥. ផ្លានមេដំបូល មានមុខកាត់ធំជាង ផ្លាន បន្តិច ។ ប្រើសម្រាប់ សង្កត់ក្បាលផ្ទោង ។
៦. បង្កង់ មានមុខកាត់ទំហំ ៦ ស.ម. x ៣ ស.ម. ។ ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ ផ្លាន មួយទៅ ផ្លាន មួយទៀត និង ទ្រ ដៃរណែង ។
៧. ដៃរណែង មានមុខកាត់ទំហំ ២ ស.ម. x ២ ស.ម. ។ ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ បង្កង់ មួយទៅ បង្កង់ មួយទៀត និង ទប់ទ្រក្បឿង ។ បើសំណង់ប្រក់ស្លឹក គេពុំចាំបាច់ មាន ដៃរណែង ទេ ព្រោះ ដងកណ្ដបស្លឹក មានតួនាទីជំនួស ។
៨. រនុក មានមុខកាត់ទំហំ ៥ ស.ម. x ១៥ ស.ម. ។ ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ សសរ មួយទៅ សសរ មួយទៀត តាមបណ្ដោយផ្ទះ និង ទ្រ រនង ។
៩. រនង មានមុខកាត់ទំហំ ៥ ស.ម. x ១៥ ស.ម. ។ ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ សសរ មួយទៅ សសរ មួយទៀត តាម ទទឹងផ្ទះ ។ គេបន្ថែម រនងបណ្ដែត (រនូត) មានមុខកាត់ទំហំ ៨ ស.ម. x ៨ ស.ម. ដែលមានប្រវែងគម្លាតឃ្លាត ប្រហែល ៤០ ស.ម. ពីមួយទៅមួយទៀត សម្រាប់ទ្រ រនាប ឬក៏ ក្ដារក្រាល ។
១០. រនាប ឬ ក្ដារក្រាល រនាប ច្រើនមានមុខកាត់ទំហំ ៦ ស.ម. x ២,៥ ស.ម. គេមានថែម រនូត ទ្រមុខកាត់ ៦ ស.ម. x ៧ ស.ម. ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ពី រនង មួយទៅ រនង មួយទៀតដោយគ្មាន រនងបណ្ដែត ។ ក្តារក្រាល ច្រើនមានមុខកាត់ទំហំ ៣០ ស.ម. x ៣ ស.ម. ។
១១. សង ឬ រតបណ្ដោយ មានមុខកាត់ទំហំ ៥ ស.ម. x ១៥ ស.ម. ។ ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ពី សសរ មួយទៅ សសរ មួយទៀត តាមបណ្ដោយផ្ទះ ផ្នែកខាងចុង សសររៀង ។
១២. សង ឬ រតទទឹង មានមុខកាត់ទំហំ ៥ ស.ម. x ១៥ ស.ម. ។ ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ពី សសរ មួយទៅ សសរ មួយទៀត តាមទទឹងផ្ទះ ផ្នែកខាងចុង សសររៀង ។
១៣. របារជណ្ជាំង មានមុខកាត់ទំហំ ៦ ស.ម. x ៧ ស.ម. ។ ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ពី ចន្លោះ សសរ មួយទៅ ចន្លោះ សសរ មួយទៀត ភ្ជាប់ ទ្វារ បង្អួច និង ភ្ជាប់ ជញ្ជាំង ។
១៤. ស្នៀត ជាបំណែកឈើសម្រាប់សៀតភ្ជាប់ រនុក រនង សង និង សសរ ។ល។
១៥. កន្លាស់ ជាបំណែកឈើសម្រាប់ដំទម្លុះ សសរ ភ្ជាប់ រនុក រនង សង ។ល។
១៦. ជើងគគរៀង ប្រើសម្រាប់ ទ្រ ផ្ទោង លើ សង ។
១៧. ធ្នឹម ឬ ដងដោយ មានមុខកាត់ទំហំ ៥ ស.ម. x ១៥ ស.ម. ។ ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ពី សសរ មួយទៅ សសរ មួយទៀត តាមទទឹង កណ្ដាលផ្ទះ សម្រាប់ទ្រ ជើងគគ ប្រសិនបើមាន ។
១៨. ជើងគគ ជា កូនសសរ ដាក់នៅពីលើ ធ្នឹម ប្រើសម្រាប់ទ្រ មេដំបូល សម្រាប់ផ្ទះឥតមាន សសរទ្រូង ។
១៩. ជញ្ជាំង ប្រើសម្រាប់បិទបាំងផ្ទះជុំវិញ ដោយទុកចន្លោះ ទ្វារ និង បង្អួច ។
២០. ជើងសសរ ធ្វើអំពីឈើ ឬ ថ្ម ជារាងមូល ឬ ពហុជ្រុង ដែលមានទំហំធំជាង សសរ ដាក់បង្កប់នឹង ដី ដើម្បីទ្រ សសរ ផ្ទះ ។ បុរាណ គេច្រើនធ្វើ ជើងសសរ ដោយផ្ទាល់ជាប់នឹង សសរ ហើយដាក់កប់ នឹង ដី ។
២១. ជើងជណ្ដើរ ជាបន្ទះថ្មរឹង គេដាក់ទ្រជណ្ដើរ ។
២២. ខឿន ជាផ្នែកខាងក្រោមអគារ ។ គេសង់មានកម្ពស់ ឬ ថ្នាក់ ។ គេប្រើច្រើនចំពោះ សំណង់សក្ការៈ ។
តោះមកស្គាល់ឈ្មោះគ្រឿងបង្គុំផ្ទះខ្មែរខាងក្រោមនេះ ៖
ព័ត៌មានថ្មីៗ
